Sự thật ít người để ý về vùng văn hóa Tây Bắc Việt Nam

Tây Bắc luôn là một vùng đất được mệnh danh với những cụm từ như thiên nhiên hùng vĩ, ẩm thực đa dạng và văn hóa sống động. Tuy nhiên, nơi đây cũng có những sự thật thú vị mà đôi khi những người đã từng đến vùng đất này cũng không biết. Hãy cùng điểm xem còn gì bạn chưa biết về văn hóa Tây Bắc nhé!

1. Tây Bắc Gồm Những Tỉnh Nào?

tây bắc những tỉnh nào

Câu hỏi này liệu có làm bạn băn khoăn, liệu trong đầu bạn có đang nghĩ đến Lào Cai, Lai Châu, và gì nữa nhỉ. Hãy cùng chúng mình trả lời câu hỏi “Tây Bắc gồm những tỉnh nào” nhé!

Vùng Tây Bắc là vùng miền núi phía tây của miền bắc Việt Nam, có chung đường biên giới với Lào và Trung Quốc. Đây là một trong 3 tiểu vùng của Bắc Bộ Việt Nam, bao gồm các tỉnh: Mường Lay, Lai Châu, Lào Cai, Điện Biên, Sơn La, Yên Bái

Địa hình Tây Bắc hiểm trở, có nhiều khối núi và dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc Đông Nam, trong đó có dãy Hoàng Liên Sơn dài đến 180km, rộng 30km, cao từ 1500m trở lên, các đỉnh cao nhất như Phanxipăng 3142m, Yam Phình 3096m, Pù Luông 2.983m. Dãy Hoàng Liên Sơn, được người Thái gọi là "sừng trời" (Khau phạ), chính là bức tường thành phía đông và vùng Tây Bắc.

Vùng Tây Bắc có hai con sông lớn, đó là sông Đà (tên Thái là Nặm Tè) và sông Thao (tức sông Hồng), thượng nguồn của sông Mã cũng nằm trên vùng đất Tây Bắc, phía Tây tỉnh Sơn La. Các con sông này không chỉ là cơ sở cho sự định cư của của các dân tộc nơi đây cũng như nền nông nghiệp trong vùng mà còn là nguồn cảm hứng cho những câu hát và truyền thuyết của các tộc người Thái, Mường…

2. Giới Hạn Vùng Văn Hóa Tây Bắc

Vùng văn hóa Tây Bắc là khu vực bao gồm hệ thống núi non trùng điệp bên hữu ngạn sông Hồng (lưu vực sông Đà) kéo dài tới bắc Thanh Nghệ. Ở đây có trên 20 tộc người cư trú, văn hóa Tây Bắc đa dạng và độc đáo chính là sản phẩm của sự kết hợp và đan xen các bản sắc riêng của hơn hai mươi dân tộc ấy, trong đó các dân tộc Thái, H’mông, Dao có thể xem là những đại diện tiêu biểu, góp phần quan trọng hơn cả trong việc hình thành văn hóa của khu vực. Biểu tượng cho vùng văn hóa này là hệ thống mương phai dẫn nước vào đồng; là nghệ thuật trang trí tinh tế trên chiếc khăn piêu Thái, chiếc cạp váy Mường, bộ trang phục nữ H’Mông; là âm nhạc với các loại nhạc cụ bộ hơi (khèn, sáo…) và những điệu múa xòe…

Và bây giờ, chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu chi tiết về vùng văn hóa này từ những khía cạnh cơ bản nhất.

3. Một Số Món Ăn Đặc Sản Ở Tây Bắc

Tây Bắc là cái nôi của các dân tộc thiểu số như Thái, Tày, Mường, Dao, Mông, Lô Lô, Hà Nhì... Một trong những sắc thái văn hoá dân tộc độc đáo của họ là những món ăn truyền thống nổi tiếng chỉ có ở vùng này. Người dân Tây Bắc thường thưởng thức những món ăn truyền thống của mình trong không gian và không khí cộng đồng như tại các lễ hội, tại các chợ và đặc biệt là vào ngày Tết nhân dịp năm mới xuân về.

Phần lớn khẩu vị của người tây bắc là thích những gì đậm đà vì vậy phần lớn các món ăn nổi bật của người vùng Tây Bắc đểu mang lại cho người thưởng thức những ấn tượng rất khó quên.

Canh da Trâu

canh da chau

Món ăn đầu tiên phải nhắc đến là đặc sản chế biến từ trâu là món canh da trâu:

 Da trâu sau khi giết được lột và thui sạch lông rồi gác trên gác bếp cho khô. Để chế biến món canh nấu với bon, người Thái lấy số da khô vừa đủ đốt cho cháy sùi ra, cạo sạch đến khi trông miếng da có màu vàng ươm, mùi thơm phức. Sau khi nướng giòn tan, miếng da được bẻ thành từng miếng nhỏ bỏ vào nồi bon đun nhỏ lửa cho đến nhừ. Trước khi bắc xuống người ta thêm gia vị vào nồi canh bon này. Nồi canh bon đúng nghĩa là phải có đủ 30 loại gia vị mang hương vị núi rừng Tây Bắc trong đó gồm những gia vị dễ nhận biết như sả, cà đắng, hạt tiêu, mắc khèn. Món ăn bổ dưỡng nhưng đậm đà hương vị núi rừng này để lại cảm giác khó quên cho nhiều thực khách.

Rượu Sâu Chít

Đến với Tây Bắc sẽ là thiếu sót nếu như không thưởng thức một loại rượu ngon nổi tiếng mà người dân địa phương gọi nôm na là rượu sâu chít.

Đây là loại rượu phổ biến nhất ở vùng phía tây bắc tổ quốc...các dân tộc như Dao, Nùng, Tày, Thái, Giáy…đều sử dụng nó...

Về tên gọi theo như người dân địa phương thì Thức uống này còn có tên gọi khác là Bạch trùng thảo, Đông trùng hạ thảo. Xuất xứ của hai cái tên chữ cũng như tên gọi nôm na đều xuất phát từ một loại sâu ngâm rượu. Chít là tên một loại sâu sống trong thân cây chít- cây bông đót, mọc hoang ở các triền núi đá vôi nối tiếp nhau trải dài bất tận ở miền Tây Bắc. Bạch trùng thảo là loại sâu trắng ký sinh trong loài cỏ lau. Đông trùng hạ thảo là loại sâu mùa đông chỉ là ấu trùng ở nụ mầm cây chít, nhưng sang mùa hạ phát triển thành sâu, chờ đợi đến ngày chui ra khỏi thân cây chít để hóa thành bướm, mở đầu cho một vòng đời mới…

Hương vị của rượu sâu chít không có vị tanh và cực kì đậm đà. Điểm đặc biệt của rượu sâu chít là ngâm với rượu San Lùng, hay các loại rượu khác như Mường Khương, Bắc Hà, Mai Hạ… uống nhiều hay ít đều không nhức đầu. Hơn thế nữa, nếu lỡ uống say, khi tỉnh dậy vẫn thấy tinh thần sảng khoái, người khỏe ra sau một giấc ngủ dài.đó là điểm thu hút bất kỳ vị khách nào khi thưởng thức nó.

Chéo - Món ăn đậm đà hương vị Tây Bắc

Hầu như không có bữa ăn nào quan trọng của người Thái lại thiếu được Chéo, giống như một dạng muối vừng với người Kinh.,1 loại gia vị hấp dẫn Quả Mắc Khén sau khi thu về, bắc chảo rang nóng. Tiếp đó, đưa vào giã thành bột mịn. Tuy nhiên để chế ra được hương vị thơm phức, chuyên dùng ăn với xôi nếp nương, còn phải qua nhiều công đoạn khác. Đó là dùng ớt khô bỏ hạt nướng giòn, muối rang, rau mùi tây xắt nhỏ rang khô, tất cả đều giã thành bột mịn. Sau khi trộn đều hỗ hợp trên thì tạo thành Chéo, một thứ bột mùi thơm hăng hắc nhưng lại dịu như vị ô mai và phảng phất chất núi rừng, thơm cay nồng nàn như hương hồi, quế.

4.Trang Phục Truyền Thống Trong Nền Văn Hóa Tây Bắc Có Gì Thú Vị?

Đối với đồng bào vùng Tây Bắc, những bộ trang phục của họ theo truyền thống để tạo nên bản sắc dân tộc riêng.

Trang phục của người Thái thường gồm áo ngắn, áo dài, váy, thắt lưng, nón, khăn… Người dân còn sử dụng các trang sức được làm bằng bông, kim loại…

Trang phục của người Dao lại có phần sặc sỡ hơn. Những hoa văn hồng, đỏ, xanh, đen kết hợp lại với nhau giúp tỏa sáng. Một bộ trang phục của cô gái Dao thường gồm áo, xà cạp, yếm, váy. Ngoài ra, các cô gái nơi đây còn kết hợp trang phục để tạo nên sự hoàn chỉnh nhất trong trang phục…

Người Mông chủ yếu mặc quần áo. Tuy nhiên, những bộ quần áo do người dân thiết kế chủ yếu mang đặc trưng vùng đồi núi. Váy chàm của các cô gái thường được thêu những hoa văn xưa cổ để tạo nên đặc trưng riêng…

5. Kiến Trúc Nhà Ở Của Người Dân Tây Bắc

Văn hóa dân tộc Tây Bắc còn in đậm trong từng kiến trúc nhà ở của người dân khu vực. Mỗi dân tộc khác nhau thường xây dựng nhà ở với lối kiến trúc khác nhau nhưng tạo nên được một Tây Bắc rất riêng.

Người Thái thường xây dựng nhà sàn chuẩn theo “Hướng hạn phủ táy”. Những ngôi nhà sàn xây dựng rất tài hoa và đáp ứng được sự hài hòa giữa không gian sống, thiên nhiên và con người. Người Thái làm nhà có số gian lẻ, hai đầu khum lại như mái rùa.

Kiến trúc của đồng bào dân tộc Dao.

kiến trúc tây bắc

Người Dao thường tạo nên các công trình nửa trệt nửa sàn phong phú. Kiểu nhà truyền thống của người Dao được thiết kế ba gian, chắp ghép lại với nhau bằng những nguyên liệu rời rạc.

Người Mông thường xây dựng nhà trệt, không gác. Nhà ở gồm ba gian với kết cấu chắc chắn được làm bằng gỗ. Gian chính được người dân sử dụng đặt bàn thờ tổ tiên. Gian ngoài dành cho nam sinh hoạt, gian trong dành cho việc bếp núc.

Dù xây dựng theo lối kiến trúc nào đi chăng nữa, mỗi kiến trúc đều thể hiện rõ ràng văn hóa Tây Bắc.

Vậy là chúng ta đã cùng tìm hiểu về những sự thật ít người để ý về vùng văn hóa Tây Bắc Việt Nam, hi vọng bài viết này đã giúp bạn phần nào hiểu hơn về nền văn hóa này. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!

Chia sẻ:

Facebook
Bình luận
Gửi bình luận (Tin nhắn của bạn sẽ chỉ hiển thị sau khi kiểm duyệt!)
Giá trị khác biệt
Dịch vụ
TripAdvisor
Kinh nghiệm
Giá cả ưu đãi
Tổ chức chuyên nghiệp
Sản phẩm đa dạng
scroll top